Τετάρτη 2 Ιανουαρίου 2013

θεοφανεια - φωτα

Θεοφάνεια - Φώτα και Ιορδάνης

05 Ιαν 2011

Χωρίς Σχόλια

vaptisi.jpg
Ερμηνεία της ευαγγελικής περικοπής                                          
 
  • Η βάπτιση του Χριστού ονομάζεται Θεοφάνεια, δηλαδή φανέρωση του Θεού. Είναι μια φανέρωση του Τριαδικού Θεού.
  • Όταν βαπτιζόταν ο Χριστός άνοιξαν οι ουρανοί και το Άγιο Πνεύμα στάθηκε πάνω Του. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει ότι: « και στη δική μας βάπτιση ο Χριστός στέλνει το Άγιο Πνεύμα το οποίο μας καλεί στην ουράνια πατρίδα. Και δε μας καλεί έτσι απλά, αλλά με την πιο μεγάλη τιμή. Διότι δε μας έκανε αγγέλους και αρχαγγέλους, αλλά μας ανέδειξε υιούς του Θεού».
  • Ο Χριστός βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη για να επαναφέρει τον άνθρωπο μέσα στον Παράδεισο από όπου είχε διωχθεί με την παρακοή του. Η επαναφορά μας αυτή στην Βασιλεία του Θεού γίνεται με το άγιο Βάπτισμα.
Ερμηνεία της εικόνας
  • Στο κέντρο της εικόνας ζωγραφίζεται ο Ιορδάνης ποταμός με γρήγορο ρεύμα και από τις δύο μεριές του πανύψηλοι βράχοι. Τα νερά φαίνονται σαν να μην αγγίζουν το σώμα του Χριστού.
  • Στο κέντρο της εικόνας πάλι αλλά ψηλά υπάρχει το ημικύκλιο που συμβολίζει τους ουρανούς. Πολλές φορές υπάρχει το χέρι του Θεού - Πατέρα που ευλογεί. Από το ημικύκλιο ξεκινάνε φωτεινές ακτίνες που πάνε προς το μέρος του Χριστού.
  • Ο Χριστός βρίσκεται μέσα στον ποταμό γυμνός, όπως ο Αδάμ, και έτσι αποδίδει στην ανθρωπότητα το ένδοξο παραδεισιακό ένδυμα. Ο Χριστός ευλογεί με το ένα η με τα δύο χέρια το νερό. Κάτω από τα πόδια του βρίσκονται οι δράκοντες τους οποίους πατά.
  • Μέσα στις ακτίνες διακρίνεται το περιστέρι, Άγιο Πνεύμα, και έτσι στην εικόνα υπάρχει ολόκληρη η Άγια Τριάδα.
  • Στη μία άκρη βρίσκεται ο Ιωάννης ο Πρόδρομος σε ευλαβική στάση και έχει το ένα του χέρι πάνω στο κεφάλι του Χριστού και το άλλο σε στάση δεήσεως. Πίσω από τον Ιωάννη βρίσκεται μια αξίνα ανάμεσα στα κλαδιά ενός δέντρου.
  • Απέναντι από τον Ιωάννη υπάρχουν δύο ή τρεις άγγελοι σε στάση ευλάβειας, έτοιμοι να δεχτούν τον Κύριο, κρατώντας πανιά.
Με τη βάπτισή Του από τον Ιωάννη, ο Χριστός έδωσε ένα τέλος και στο τυπικό αυτό βάπτισμα, όπως τρώγοντας για τελευταία φορά το Ιουδαϊκό Πάσχα το κατάργησε και εγκαινίασε το Πάσχα της Καινής Διαθήκης. Κατά την βάπτιση του Κυρίου φάνηκε ο Υιός Θεός, αλλά αποκαλύφθηκε και η Αγία Τριάδα, όπως χαρακτηριστικά ψάλλει και ο υμνωδός στο απολυτίκιο της εορτής: «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου, Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις».
Ο Υιός βαπτιζόταν, του Πατρός η φωνή ακουγόταν και το Άγιο Πνεύμα κατερχόταν «εν είδει περιστεράς». Έτσι ο Χριστός έγινε πρωτότοκος όλων εκείνων που αναγεννιούνται πνευματικά και ονομάζει αδελφούς όσους συμμετέχουν στην όμοια με Αυτόν γέννηση διά ύδατος και Πνεύματος. Μόλις ο Χριστός βαπτίσθηκε, αγίασε όλη την φύση των υδάτων και έθαψε μέσα στα ρείθρα του Ιορδάνη, κάθε αμαρτία των ανθρώπων.
 Έτσι λοιπόν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ανακαίνισε και ανέπλασε τον παλαιωθέντα από την αμαρτία άνθρωπο και του χάρισε την ουράνια Βασιλεία. Αυτή η ενότητα ουρανού και γης, φανερώθηκε κατά την βάπτιση του Χριστού με το άνοιγμα των ουρανών. Ο κατερχόμενος στον Ιορδάνη Θεάνθρωπος συντρίβει τις κεφαλές των αοράτων δρακόντων και ελευθερώνει το ανθρώπινο γένος από την εξουσία τους.
Με τη βάπτισή Του στον Ιορδάνη, ο Χριστός μας εξάγει από τη σκιά του νόμου και μας εισάγει στην καινή Χάρη. Ο Απόστολος Παύλος ομιλεί για την επιφάνεια της δόξας του Θεού. Αλλού τονίζει ότι διά Χριστού «επεφάνη η χάρις του Θεού η σωτήριος πάσιν ανθρώποις».
Στην επιφάνεια των ψευδών θεών η Εκκλησία αντέταξε την επιφάνεια του Αληθινού Θεού και Βασιλέως Χριστού, την αληθινή Θεοφάνεια. «Γη Ζαβουλών και γη Νεφθαλείμ, οδόν θαλάσσης πέραν του Ιορδάνου, Γαλιλαία των εθνών, ο λαός ο καθήμενος εν σκότει και σκιά θανάτου, φως ανέτειλεν αυτοίς». Με αυτή την προφητεία του Ησαΐου, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος αρχίζει να ομιλεί για την έναρξη της δημόσιας δράσεως του Κυρίου, της επιφανείας Του μεταξύ του λαού.
normal_THEOFANEIA2007_056_1.jpgnormal_THEOFANEIA2007%20062%20%28Small%29.jpg

 

Η Εκκλησία ως διαρκής θεοφάνεια.

02 Ιαν 2011

Χωρίς Σχόλια

65947_1454962576332_1301360194_31174468_3956342_n.jpg
Η Εκκλησία υπάρχει ως διαρκής θεοφάνεια. Εάν «ο εωρακώς τον Υιόν εώρακε τον Πατέρα». Και ο εωρακώς τον θεσμόν της Εκκλησίας εώρακε τον αοράτως μεθ' ημών όντα Θεάνθρωπον Κύριον και το Αγιον Πνεύμα.


Δεν υπάρχει με άλλο τρόπο η Εκκλησία και με άλλο τρόπο διδάσκει ή θεολογεί. Ο τριαδικός τρόπος υπάρξεως συνιστά το μυστήριο της Εκκλησίας και αποτελεί το σαφές κήρυγμα, που πείθει τον άνθρωπο ότι ο Θεός Πατήρ αγαπά τον κόσμο καθώς ηγάπησε και αγαπά τον Υιόν. Και αυτή η αίσθηση της θεϊκής αγάπης, που παρέχει ελευθερία, αποτελεί το απαραίτητο και φυσιολογικό κλίμα μέσα στο οποίο μπορεί να αναπτυχθεί ο άνθρωπος.
Με αυτό τον τρόπο πιστεύει ο άνθρωπος, έχει εμπιστοσύνη στον Θεό, γιατί ζει το γεγονός ότι είναι ένα σώμα και ένα πνεύμα με τον Θεάνθρωπο. Εχει οργανική σχέση μαζί Του, όπως το κλήμα με την άμπελο. Αν με κοσμικό τρόπο διοργανώνομε τους εκκλησιαστικούς θεσμούς και με πνευματικό, νομίζομε, τρόπο κηρύττομε το Ευαγγέλιο, αυτό σημαίνει ότι και τα δύο (θεσμός και χάρισμα) πάσχουν και είναι αμφιβόλου γνησιότητος.
Τα αρχαία παρήλθε, ιδού γέγονε τα πάντα καινά. Δεν μπορεί με παλαιό, κοσμικό, τρόπο να βιούνται και να κηρύττονται τα καινά, τα οποία πείθουν δι' όλων των τρόπων της υπάρξεως και της συμπεριφοράς τους. Και ούτε είναι δυνατόν με αυθαιρεσίες ατομικών ψευδαισθήσεων, ως δήθεν χαρισματικών εμπνεύσεων, να φανερώνεται το αμετακίνητο της πίστεως.
Ετσι το κάθε τι στην Εκκλησία φανερώνει το τριαδικό καθώς. Και ιδιαίτερα η ευχαριστιακή ιερουργία, που αποτελεί την καρδιά της Εκκλησίας, είναι ένα χάρισμα, μια δωρεά εκ του Πατρός, διά του Υιού, συνεργεία του Πνεύματος. Εάν σωθεί το τριαδικό «καθώς», σώζεται ο άνθρωπος ως πρόσωπο εν κοινωνία.
Και εάν σώζομε και ζούμε το «καθώς» το θεανθρώπινο, τότε το ασυγχύτως και αδιαιρέτως της ενώσεως των δύο εν Χριστώ συνελθουσών φύσεων διατηρείται και επεκτείνεται ως ευλογία στην ενότητα αληθείας και ζωής, θεσμού και χάριτος, νόμου και ελευθερίας. Περιχωρούνται ατρέπτως και αναλλοιώτως τα φαινομενικώς αντίθετα.
Και σ' αυτήν την περιχώρηση διακρίνομε την πανταχού και μέχρι συντελείας του αιώνος διαρκή παρουσία του Θεανθρώπου, που εξακολουθεί να πορεύεται εν ετέρα μορφή στον αγρό της ιστορίας. Και συμπορεύεται με κάθε αγωνιώντα, ερευνώντα και απελπιζόμενο.
Οχι για να του δώσει μαγικές λύσεις, ως ναρκωτικό ψευδαισθήσεων, αλλά να του ανοίξει τα μάτια, να του χαρίσει τις αισθήσεις, να γίνει μια αίσθηση, για να δει και να μάθει την καινή πολιτεία και θεολογία, που ανάγει στον ουρανό τον άνθρωπο και κατάγει στη γη το Πνεύμα το Αγιο, και βάζει την τριαδική ζύμη μέσα στο γαιώδες ημών φύραμα.

π.Μ.Μ


Το μυστικό νόημα του Αγίου Βαπτίσματος

30 Οκτ 2010

2 Σχόλια

269099-500-IMG_8308 copy.JPG
Οι άγιοι του Θεού άνθρωποι, φωτιζόμενοι από το Πνεύμα του Θεού, βλέπουν με τους «κεκαθαρμένους οφθαλμούς τους» τις αλήθειες που κρύβονται στα θεόπνευστα λόγια των Αγίων Γραφών.
Με τη βοήθειά τους κατανοούμε κι εμείς τα όσα γράφονται στην Αγία Γραφή, αλλά και το μυστικό νόημα των μεγάλων εορτών της πίστεώς μας. Και των όσων τελούνται στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας.
Έτσι, εξ αφορμής της εορτής των Φώτων και του βαπτίσματος των Χριστιανών, το οποίο στα παλιά χρόνια γινόταν την παραμονή των Φώτων, ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης βυθίζει το βλέμμα του «επί τας προφητικάς θεοπτίας» και βλέπει πώς «υποτυπούται» σ' αυτές «το ιερώτατον βάπτισμα». Γράφει:
«Ο Ησαΐας λέει «Ευφράνθητι, έρημος διψώσα,  ότι ερράγη εν τη ερήμω ύδωρ και φάραγξ εν γη διψώση» (βλ. Ησ. 35 1.6). Προς την ανθρώπινη φύση γίνεται η προσφώνηση αυτή, στη φύση που ήταν έρημη από την καρποφορία της πίστεως και των αγαθών έργων.
Γι' αυτό και ξεπήδησε το ύδωρ της υιοθεσίας, το ύδωρ του βαπτίσματος, σαν ένα ρεύμα ποταμού το τρεχούμενο νερό του Ιορδάνου. Και από αυτό τι συνέβη; «Και έσται η άνυδρος εις έλη», δηλαδή θα μεταβληθεί σε άφθονη πίστη «και εις την διψώσαν γην πηγή ύδατος έσται», δηλαδή θα υπάρξει σ' αυτήν η κρήνη της υιοθεσία «εκεί έσται ευφροσύνη όρνεων» (Ησ. λε΄ 7), δηλαδή εκεί θα είναι ευφροσύνη και αναπαυτική διαμονή αυτών που αναγεννώνται διά του αγίου βαπτίσματος, αφού τροπικώς τα πτηνά είχαν την αρχή τους από τα ύδατα.
Τι όμως σήμαινε η γεμάτη νερό λεκάνη του Γεδεών, όταν στράγγισε τη δροσιά, που συγκεντρώθηκε πάνω στο ποκάρι; (βλ. Κριτ. στ΄ 37-40) Σήμαινε την όμοια με μητέρα κολυμβήθρα, που έχει σχήμα κυκλικό, και που είναι τορνευμένη γύρω-γύρω με την ιδέα της αναμαρτησίας στην οποία κολυμβήθρα έρρευσε η ιαματική δροσιά του νοητού ποκαριού, η γεμάτη από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.
Από τη χάρη αυτή αναγεννώνται τα παιδιά του Θεού, που μόλις έλαβαν το άγιο βάπτισμα, αφού αντάλλαξαν μ' αυτό τη σαρκική γέννησή τους. Τα παιδιά δε του Θεού αυξάνουν και προοδεύουν τόσο πολύ «εις άνδρα τέλειον», ώστε με τη βοήθεια της λατρείας της αγίας Τριάδας να παλεύουν και να νικούν «το δαιμόνιον φύλον».
Τι σημαίνει πάλι η τρισσή επίχυση με νερό από τον προφήτη του θυσιαστηρίου και του ολοκαυτώματος; (βλ. Γ΄ Βασ. ιη΄ 34). Φανερώνει, νομίζω, ή τη μεγαλόφωνη τρισσή επίκληση στο βαπτιζόμενο της θείας μακαριότητας ή την τρισσή κατάδυση στην κολυμβήθρα αυτού που βαπτίζεται. Ανεβαίνει πάλι από το νερό του Ιορδάνου ολοκάθαρος από τη λέπρα ο Νεεμάν, ο Σύρος, υπακούοντας στη διαταγή του προφήτη Ελισσαίου.
Διότι επέστρεψε και αποκαταστάθηκε, λέει η Αγία Γραφή, γιατρεύτηκε και καθαρίστηκε η αρρωστημένη σάρκα του και έγινε απαλή και γυαλιστερή, όπως η σάρκα του μικρού παιδιού (βλ. Δ΄ Βασ. ε΄ 14). Αυτό ήταν σύμβολο της κάθαρσης από την αμαρτία όλων όσοι βαπτίζονται διότι καθένας που έχει δεχθεί τη χάρη του Αγίου Πνεύματος διά του αγίου βαπτίσματος βγαίνει από την κολυμβήθρα νέος και ολοκάθαρος από τα αμαρτήματα που είχε διαπράξει πριν το άγιο βάπτισμα»
(Θεοδ. Στουδίτου. Εις την παραμονήν των Φώτων, PG 99, 708 A-C).



Θεοφάνια...η φανέρωση του Θεού.

05 Ιαν 2010

Χωρίς Σχόλια

vaptisi.jpg
Ερμηνεία της ευαγγελικής περικοπής                                          
 
  • Η βάπτιση του Χριστού ονομάζεται Θεοφάνεια, δηλαδή φανέρωση του Θεού. Είναι μια φανέρωση του Τριαδικού Θεού.
  • Όταν βαπτιζόταν ο Χριστός άνοιξαν οι ουρανοί και το Άγιο Πνεύμα στάθηκε πάνω Του. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει ότι: « και στη δική μας βάπτιση ο Χριστός στέλνει το Άγιο Πνεύμα το οποίο μας καλεί στην ουράνια πατρίδα. Και δε μας καλεί έτσι απλά, αλλά με την πιο μεγάλη τιμή. Διότι δε μας έκανε αγγέλους και αρχαγγέλους, αλλά μας ανέδειξε υιούς του Θεού».
  • Ο Χριστός βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη για να επαναφέρει τον άνθρωπο μέσα στον Παράδεισο από όπου είχε διωχθεί με την παρακοή του. Η επαναφορά μας αυτή στην Βασιλεία του Θεού γίνεται με το άγιο Βάπτισμα.
Ερμηνεία της εικόνας
  • Στο κέντρο της εικόνας ζωγραφίζεται ο Ιορδάνης ποταμός με γρήγορο ρεύμα και από τις δύο μεριές του πανύψηλοι βράχοι. Τα νερά φαίνονται σαν να μην αγγίζουν το σώμα του Χριστού.
  • Στο κέντρο της εικόνας πάλι αλλά ψηλά υπάρχει το ημικύκλιο που συμβολίζει τους ουρανούς. Πολλές φορές υπάρχει το χέρι του Θεού - Πατέρα που ευλογεί. Από το ημικύκλιο ξεκινάνε φωτεινές ακτίνες που πάνε προς το μέρος του Χριστού.
  • Ο Χριστός βρίσκεται μέσα στον ποταμό γυμνός, όπως ο Αδάμ, και έτσι αποδίδει στην ανθρωπότητα το ένδοξο παραδεισιακό ένδυμα. Ο Χριστός ευλογεί με το ένα η με τα δύο χέρια το νερό. Κάτω από τα πόδια του βρίσκονται οι δράκοντες τους οποίους πατά.
  • Μέσα στις ακτίνες διακρίνεται το περιστέρι, Άγιο Πνεύμα, και έτσι στην εικόνα υπάρχει ολόκληρη η Άγια Τριάδα.
  • Στη μία άκρη βρίσκεται ο Ιωάννης ο Πρόδρομος σε ευλαβική στάση και έχει το ένα του χέρι πάνω στο κεφάλι του Χριστού και το άλλο σε στάση δεήσεως. Πίσω από τον Ιωάννη βρίσκεται μια αξίνα ανάμεσα στα κλαδιά ενός δέντρου.
  • Απέναντι από τον Ιωάννη υπάρχουν δύο ή τρεις άγγελοι σε στάση ευλάβειας, έτοιμοι να δεχτούν τον Κύριο, κρατώντας πανιά.
Με τη βάπτισή Του από τον Ιωάννη, ο Χριστός έδωσε ένα τέλος και στο τυπικό αυτό βάπτισμα, όπως τρώγοντας για τελευταία φορά το Ιουδαϊκό Πάσχα το κατάργησε και εγκαινίασε το Πάσχα της Καινής Διαθήκης. Κατά την βάπτιση του Κυρίου φάνηκε ο Υιός Θεός, αλλά αποκαλύφθηκε και η Αγία Τριάδα, όπως χαρακτηριστικά ψάλλει και ο υμνωδός στο απολυτίκιο της εορτής: «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου, Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις».
Ο Υιός βαπτιζόταν, του Πατρός η φωνή ακουγόταν και το Άγιο Πνεύμα κατερχόταν «εν είδει περιστεράς». Έτσι ο Χριστός έγινε πρωτότοκος όλων εκείνων που αναγεννιούνται πνευματικά και ονομάζει αδελφούς όσους συμμετέχουν στην όμοια με Αυτόν γέννηση διά ύδατος και Πνεύματος. Μόλις ο Χριστός βαπτίσθηκε, αγίασε όλη την φύση των υδάτων και έθαψε μέσα στα ρείθρα του Ιορδάνη, κάθε αμαρτία των ανθρώπων.
 Έτσι λοιπόν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ανακαίνισε και ανέπλασε τον παλαιωθέντα από την αμαρτία άνθρωπο και του χάρισε την ουράνια Βασιλεία. Αυτή η ενότητα ουρανού και γης, φανερώθηκε κατά την βάπτιση του Χριστού με το άνοιγμα των ουρανών. Ο κατερχόμενος στον Ιορδάνη Θεάνθρωπος συντρίβει τις κεφαλές των αοράτων δρακόντων και ελευθερώνει το ανθρώπινο γένος από την εξουσία τους.
Με τη βάπτισή Του στον Ιορδάνη, ο Χριστός μας εξάγει από τη σκιά του νόμου και μας εισάγει στην καινή Χάρη. Ο Απόστολος Παύλος ομιλεί για την επιφάνεια της δόξας του Θεού. Αλλού τονίζει ότι διά Χριστού «επεφάνη η χάρις του Θεού η σωτήριος πάσιν ανθρώποις».
Στην επιφάνεια των ψευδών θεών η Εκκλησία αντέταξε την επιφάνεια του Αληθινού Θεού και Βασιλέως Χριστού, την αληθινή Θεοφάνεια. «Γη Ζαβουλών και γη Νεφθαλείμ, οδόν θαλάσσης πέραν του Ιορδάνου, Γαλιλαία των εθνών, ο λαός ο καθήμενος εν σκότει και σκιά θανάτου, φως ανέτειλεν αυτοίς». Με αυτή την προφητεία του Ησαΐου, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος αρχίζει να ομιλεί για την έναρξη της δημόσιας δράσεως του Κυρίου, της επιφανείας Του μεταξύ του λαού.
normal_THEOFANEIA2007_056_1.jpgnormal_THEOFANEIA2007%20062%20%28Small%29.jpg


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου